بازیافت شیشه

آشنایی با مراحل بازیافت شیشه

شیشه یکی از کاربردی ترین ساخته های بشر است. تاریخچه مصرف این محصول توسط بشر بسیار طولانی است و مواردی از کاربرد آن در تمدن هایی که قرن ها پیش از میلاد مسیح می زیسته اند یافت شده است. با پیشرفت صنعت، کاربرد شیشه نیز گسترش یافت و بازیافت آن نیز امکان پذیر شد. قابلیت بازیافت مواد شیشه ای یکی از بهترین ویژگی های این ماده است؛ چرا که شیشه را می توان برای دفعات متعددی بازیافت کرد.

بازیافت این محصول بنا به دلایل زیستی و اقتصادی ضروری است. هم چنین فواید اقتصادی، زیستی و اشتغالی گوناگونی بر اثر بازیافت حاصل می شود. در ادامه ضمن تبیین ضرورت بازیافت کردن این محصول، به توضیح روش های جمع آوری و چگونگی انجام این فرایند صنعتی می پردازیم. در انتها نیز برخی از موارد کاربرد شیشه های بازیافت شده را نام می بریم.

اهمیت و ضرورت

یکی از بهترین قابلیت های شیشه، امکان بازیافت آن برای دفعات متعدد است. فرایند پلاستیک بازیافتی نسبت به تولید و تهیه آن آسان تر است و انرژی کمتری می طلبد؛ به همین دلیل فرایند بازیافت کردن شیشه موجب صرفه جویی در وقت، انرژی و مواد اولیه می شود. هم چنین برای بازیافت، از شیشه های دور ریخته شده -که به نوعی زباله به شمار می آیند- استفاده می شود. به همین دلیل بازیافت کردن شیشه موجب زیبایی بیشتر شهر و کمک به حفظ سلامت محیط زیست و نیز استفاده مجدد از مواد دور ریخته شده می گردد.

موادی مانند سیلیس و اکسید کلسیم مواد اولیه ای هستند که در تولید شیشه به کار می روند. این مواد جز منابع تجدیدناپذیر می شمار می آیند. با توجه به این امر، بازیافت شیشه، جدا از همه مزایای اقتصادی و زیستی که دارد، یک امر ضروری به شمار می رود. خوبی شیشه آن است که بدون کاهش کیفیت می تواند مورد بازیافت قرار گیرد. یعنی کیفیت شیشه ای که از بازیافت حاصل می شود کمتر از شیشه اصلی که با مواد اولیه تولید شده نیست.

چه شیشه هایی برای بازیافت استفاده می شوند؟

کاربرد شیشه بسیار گسترده است. وسایل و لوازم طبی و آزمایشگاهی، ظرف های غذا، بطری های نوشیدنی ها و آب معدنی، لامپ ها و… همگی جز موارد گوناگون استفاده شیشه هستند.
شیشه هایی مانند شیشه ظروف غذایی، بطری های نوشیدنی ها، شیشه های شکسته و… جمع آوری شده و مراکز بازیافت انتقال داده می شوند. البته برخی محصولات شیشه ای هرگز بازیافت نمی شوند. محصولات شیشه ای که مورد استفاده های خطرناک مانند آزمایشگاه های شیمیایی یا کاربرد های طبی شده اند، بدون آن که بازیافت شوند دفن می گردند.

مراحل و چگونگی بازیافت

شیشه در فرایندی صنعتی و دقیق می شود. مراحل به شرح زیر انجام می شود:

1. جمع آوری شیشه های مصرف شده:

در این مرحله محصولات مصرف شده و دور ریخته جمع آوری می شوند. همان طور که قبلا گفته شد، هر شیشه ای وارد چرخه بازیافت نمی شود. آن هایی که کاربرد های شیمیایی و طبی داشته اند به علت خطرناک بودن دفن می شوند. اگر خود مردم زباله ها را از مبدا تفکیک کنند، سرعت این مرحله بالاتر خواهد بود.

2.انتقال به مرکز بازیافت:

محصولات جمع آوری شده در مرحله قبل توسط ماشین های حمل مخصوص به مراکز بازیافت انتقال داده می شوند.

3.تفکیک انواع شیشه:

خود شیشه ها نیز باید از یکدیگر تفکیک شوند. شیشه های بی رنگ و شفاف، شیشه های سبز و انواع قهوه ای از یکدیگر جدا می شوند؛ زیرا بازیافت همه این ها در کنار یکدیگر منجر به تولید محصولی بدشکل و کدر و زشت می شود.

4.خرد کردن و جداسازی:

در این مرحله شیشه های رنگی به خرده شیشه تبدیل می شوند. شکستن شیشه ها به خرده شیشه جهت تسهیل فرایند بازیافت انجام می گیرد. هم چنین در این مرحله مواد غذایی، قطعات فلزی، چسب های به کار رفته شده و سایر مواد زائدی که در فرایند بازیافت جایی ندارند، از شیشه ها جدا می شوند.

5.ذوب و ترکیب شیشه:

در مرحله بعدی، نوبت به ذوب شیشه می رسد. شیشه های خرد شده در این مرحله در دستگاه مخصوص حرارت دهنده، ذوب می شوند. علاوه بر آن، در اکثر اوقات به شیشه ذوب شده ترکیباتی مانند سیلیس، کربنات سدیم (خاکستر سودا) و آهک اضافه می گردد. استفاده از این ترکیبات در مراکز مختلف، فرق دارد.

6. تولید محصولات جدید:

شیشه ذوب شده از دستگاه استخراج می شود. پس از آن برای تولید محصولات جدید آن را سرد کرده و به آن شکل می دهند. بدین ترتیب، شیشه دوباره به چرخه مصرف باز می گردد.

کاربرد ها

شیشه را می توان چندین بار مورد بازیافت و استفاده مجدد قرار داد. اما نوع فرآورده و محصولی که از بازیافت آن حاصل می شود، به این مطلب بستگی دارد که فرایند بازیافت در چرخه باز انجام شده یا چرخه بسته.
چرخه بسته: محصولاتی که بازیافتشان در چرخ بسته صورت می گیرد، هرگز به هدر نمی روند. مواد در این چرخه بارها و بارها مورد استفاده قرار گرفته و هدررفت در حداقل مقدار ممکن است. شیشه های بازیافت شده در چرخه بسته برای تولید بطری ها و ظرف های جدید، تولید آسفالت و گرد شیشه برای مصارف مختلف مانند دستگاه ماسه پاشی استفاده می شوند.

چرخه باز: شیشه ای که بازیافت آن در چرخه باز انجام می شود، قابلیت بازیابی مجدد را ندارد. در واقع محصولی که در این چرخه تولید می شود یکبار مصرف بوده و هدر می رود. از جمله کاربردهای محصولات شیشه ای با چرخه باز عبارتند از: تولید پشم شیشه و فایبرگلاس، تولید سمباده، تولید رنگ های شفاف و براق مانند رنگ خطوط خیابان و جاده.

جمع بندی

شیشه از دیرباز جز پرکاربرد ترین تولیدات انسان بوده است و قدمت استفاده از آن به هزاران سال پیش می رسد. با گسترش صنعت و پیشرفت امکانات، امکان برگردان این محصول به چرخه طبیعت نیز فراهم شد. شیشه از آن جهت که بارها قابلیت بازگشتن به چرخه طبیعت را دارد محصولی پربازده است.

به دلیل صرفه جویی های اقتصادی، کاهش استفاده مداوم از مواد اولیه تجدید ناپذیر، حفظ سلامت محیط زیست و استفاده چندباره از محصولات دورریخته شده بازیابی این محصول یک ضرورت است. از دیگر فواید بازیابی این ماده ، افزایش زیبایی محیط شهرها به دلیل استفاده مفید از زباله ها و نیز ایجاد اشتغال است. شیشه ها در دو چرخه باز و بسته بازیابی می شوند. شیشه های بازیافت شده در چرخه بسته قابلیت بارها مصرف شدن را دارند. اما شیشه های بازیافت شده در چرخه باز یکبار مصرف هستند.

لینک های مفید:

گرانلو بازیافتی
گرانول پلی اتیلن PE
فروش پت بازیافتی
بازیافت بطری پت